مقـررات بهداشتی مهد کودکها
ساخت ویلا مقـررات بهداشتی مهد کودکها
نظرباینکه مهد کودکها به عنوان کانونی درجهت رسیدن به تعالی وپشتوانه محکمی برای نوباوگان ما می باشند، بدیهی است رعایت مقررات بهداشتی حول محورهای بهداشت فردی ، وسائل وابزار کار ووضعیت ساختمانی می تواند تضمین کننده سلامت کودکان وایجاد انگیزه قوی در رشد وتعالی آنها باشد، به اختصار
شمه ای از مسائل بهداشتی به صورت خلاصه شده درذیل می تواند الگوئی درجهت رشد وسلامت فردی واجتماعی نوباوگان باشد.
**** بهداشت فردی :
۱- گذراندن دوره ویژه بهداشت عمومی برای کلیه متصدیان ، شاغلین و… ودریافت گواهینامه معتبر .
۲- داشتن گواهی سلامت درقالب کارت معاینه پزشکی برای متصدیان ، مدیران ، کارکنان وشاغلین ( مدت اعتبار : ۶ ماه )
۳- رعایت کامل بهداشت فردی ونظافت عمومی محل کار وعمل به دستورات بازرسین بهداشتی .
۴- لباس کار وروپوش تمیز به رنگ روشن برای کارگران مهد کودکها.
۱-۴:برای کلیه آشپزان وافرادی که در تهیه وتوزیع مواد غذائی سروکار دارند، پوشیدن روپوش ، کلاه تمیز وسفید واستفاده از دستکش یکبار مصرف الزامی است .
۵- وجود جایگاه محفوظ ومناسب به منظور حفظ لباس وسایر وسائل شخصی شاغلین در مهد کودکها.
۶- عدم ورودو دخالت افراد متفرقه در امور تهیه وطبخ وتوزیع مواد غذائی ونگهداری کودکان .
۷- تهیه اطاق استراحت برای شاغلین بارعایت موازین بهداشتی به ازاء هر نفر حداقل ۲۵ مترمربع.
۸- وسائل نظافت ، شستشو واستحمام اختصاصی برای هرفرد شاغل در مهد کودک
۹- وجود جعبه کمکهای اولیه با مواد ووسائل مورد نیاز به تعداد کافی .
۱۰- استحمام هرروزه قبل از شروع وبعد ازخاتمه کار برای آشپزان وافراد درگیر درامرتهیه وتوزیع مواد غذائی .
۱۱- عدم استعمال دخانیات توسط شاغلین درمهد کودکها .
۱۲- ممنوع بودن مصرف هرگونه محصولات دخانیاتی در محوطه عمومی مهد کودکها.
۱۳- داشتن پرونده پزشکی وگواهی صحت مزاج برای کلیه کودکان .
۱۴- وجود دمپائی یاکفش اختصاصی برای کلیه کودکان درمحیط مهد کودک .
**** وضعیت ساختمانی و…
۱- شرایط مناسب بهداشتی برای کف ساختمان طبق ضوابط
الف) از جنس مقاوم، صاف، بدون درزو شکاف و قابل شستشو
ب)کف شور به تعداد مورد نیاز،مجهز به شترگلو همراه با نصب توری ریزبر روی آن
ج)دارای شیب مناسب به طرف کف شورفاضلاب
د)کلیه کف شورها باید مجهز به سیفون(شتر گلو)باشند
۲- رعایت شرایط وضوابط برای کف اطاق بخش نوپا ، اطاق بازی کودکان ، محوطه عمومی مهد کودک – محوطه بازی کودکان طبق ضوابط
الف )بخش نوپا: دارای پوشش مناسب و قابل شستشو و نرم و تمیز(فوم) و اندازه آن معادل نصف مساحت اطاق
ب)اطاق بازی کودکان:به طور کامل دارای پوشش نرم وتمیز و مناسب و قابل شستشو(فوم) واستفاده از پوششهائی مانند فرش و گلیم و موکت ممنوع میباشد
ج)محوطه عمومی و بازی کودکان درمهد کودک: استفاده از موادی مانند شن،ماسه،چمن و خورده های لاستیک که خاصیت ارتجاعی دارند و عدم استفاده از سطوح سخت مانند بتون،آسفالت،موزائیک فرش و امثال آن که حالت ارتجاعی ندارند
*- پوشش سطوح بین لوازم بازی باید چمن باشد
*- پوشش سطوح اطراف و زیر لوازم بازی اگر ارتفاع سقوط از وسیله بازی بیشتر از ۶۰ سانتیمتر باشد، باید از مواد جاذب ضربه و غیر متراکم مانند ماسه و… باشد
۳- دیوار ساختمان مهد کودکها مطابق ضوابط
*- از کف تا سقف از مصالح مقاوم بوده و طوری باشد که از ورود حشرات و جوندگان جلوگیری به عمل آورد
*- سطح دیوار باید صاف ، بدون درز و شکاف و به رنگ روشن باشد
۴- پوشش دیوارمطابق ضوابط:
الف )آشپزخانه ، آبدارخانه ، انبار مواد غذائی ، حمام ، مستراح ، دستشوئی ورختشویخانه باید از کف تا زیر سقف سنگ،کاشی و سرامیک و همواره صاف و صیقلی و به رنگ روشن باشد
ب) سالن غذاخوری باید تا ارتفاع ۱۲۰ سانتی متر از کف با سنگهای صیقلی، سرامیک و یا کاشی واز ارتفاع ۱۲۰ سانتی متری تا زیر سقف با رنگ روشن قابل شستشو پوشیده شود
ج )اطاقهای کودکان: از بالای قرنیز تا ارتفاع یک متر باید بوسیله روکشهای قابل ارتجاع و قابل شستشو و بهداشتی(مانند ابر، اسفنج،روکش چرم یا چرم مصنوعی مشابه پشتی مبل) باشد که مانع از آسیب دیدگی کودکان هنگام برخورد احتمالی سر آنها با دیوار گردد. بدیهی است از ارتفاع یک متری تا زیر سقف باید صاف و صیقلی و قابل شستشو و به رنگ روشن باشد
د) سایر اطاقها وراهروها: صاف، بدون درزو شکاف،به رنگ روشن و همیشه تمیز
*- پوشش دیوارها و ستونها نباید زبر باشد
*- در سطوح دیوارها و ستونها و سایر عناصر نباید قسمتهای تیز و برنده وجود داشته باشد
*-گوشه ها وزوایای برآمده دیوارها و سایر عناصر باید به شعاع حداقل۱۰سانتیمترگردشود
۵- سقف ساختمان مطابق ضوابط
الف)صاف،حتی الامکان مسطح،بدون ترک خوردگی ودرز و شکاف بوده و همیشه تمیز باشد
ب)پوشش سقف آشپزخانه و هرنوع محل طبخ و دوش حمام باید از جنس قابل شستشو و به رنگ روشن باشد.
۶- شرایط دروپنجره ها مطابق با ضوابط
الف) در و پنجره ها از جنس مقاوم،سالم و بدون ترک خوردگی و شکستگی و زنگ زدگی و قابل شستشو بوده و همیشه تمیز باشد
ب)پنجره های بازشونده باید مجهز به توری سالم و مناسب باشد به نحوی که از ورود حشرات به داخل جلوگیری کند
ج)درهای مشرف به فضای باز باید مجهز به توری سالم و مناسب و همچنین فنردار باشد به طوریکه از ورود حشرات و جوندگان و سایر حیوانات جلوگیری نماید
د)پنجره های اطاقهای کودکان بایدازداخل دارای شبکه محافظ باشند.
۷ – وجود اطاق مناسب برای نگهداری کودکان بیمار وهمچنین اطاق معاینه اطفال .
۸- اطاق محل تعویض کودکان شیرخوار
.*- دارای شرایط کاملا بهداشتی و مجهز به دوش و انشعاب آب سرد و گرم و میز مخصوص تعویض پوشاک اطفال
۹- وجود محل مناسب مجهز به یخچال وظروف بهداشتی برای جوشاندن شیر درگروه شیرخوار.
۱۰- آب مصرفی مهد کودک مورد تائید مقامات بهداشتی باشد.
۱۱- فاضلاب مهد کودک دارای سیستم جمع آوری ودفع بهداشتی ومورد تائید مقامات بهداشتی باشد.
*- هدایت و تخلیه هر گونه فاضلاب وپساب تصفیه نشده مهد کودک به معابر و جوی و انهار عمومیاکیدا” ممنوع میباشد
۱۲- وضع وتعداد توالت ودستشوئی بهداشتی ومطابق ضوابط
الف)وضع وتعداد توالت ودستشوئی شاغلین بهداشتی ومتناسب و برای شاغلین زن و مرد به صورت جدا و مستقل از هم باشد
ب)دستشوئی ها باید مجهز به صابون مایع و خشک کن مناسب و بهداشتی بوده و وجود زباله دان در کنارآنها الزامی است
ج) وضعیت توالت و دستشوئی های مورد استفاده اطفال باید بهداشتی و مناسب و تعداد آنها متناسب با تعداداطفال بوده و ارتفاع لبه بالائی کاسه دستشوئی حداکثر ۵۰ سانتی متر باشد
۱۳- حمام مورد نیاز دارای شرایط بهداشتی ومطابق باضوابط
*- دارای شرایط مندرج در مواد ۱۵لغایت۲۰و۲۲و۲۷و۳۷و۳۸آیین نامه اجرائی قانون اصلاح ماده ۱۳ قانون مواد خوردنی ،آشامیدنی،آرایشی و بهداشتی بوده و مشابه توالت و دستشوئی برای شاغلین مرد وزن به صورت کاملا جدا و مستقل از هم وجود داشته باشد
۱۴- جمع آوری ، نگهداری موقت ، حمل ونقل ودفع زباله به طریقه بهداشتی ومطابق باضوابط به طوری که مورد تائید مقامات بهداشتی باشد
الف)در مهد کودک بایدزباله دان درپوش دار،زنگ نزن،قابل شستشو،قابل حمل و نقل و با حجم مناسب و به تعداد کافی وجود داشته باشد
ب)زباله دان باید مجهز به کیسه زباله بوده و در محل مناسب قرار گرفته و اطراف آن همیشه تمیز باشد
۱۵- مگس ، پشه ،سایر حشرات ،سگ،گربه،موش و سایر حیوانات به هیچوجه در داخل مهد کودک دیده نشوند.
۱۶- انبار مواد غذائی دارای تهویه کامل ومطابق باضوابط
الف)قابل تمیز کردن بوده و وضعیت داخلی آن مطابق با شرایط مندرج در مواد۱۶لغایت۲۰و۳۸لغایت۴۰آئین نامه اجرائی ماده۱۳ قانون مواد خوردنی و….باشد.
ب)حجم و فضای انبار متناسب با نیاز و احتیاجات مهد کودک باشد
ج)به نحو مطلوب تهویه و میزان حرارت و رطوبت همواره مورد تائید مقامات بهداشتی باشد
د)قفسه بندی و پالت گذاری در انبار به نحو مطلوب انجام شود
**** ایمــنی
۱- کلیه پریزهای اطاقها وراهروها دارای حفاظ ودرپوش مناسب وایمن باشد.
۲- کلیه وسائل آموزشی برقی برخوردار از ایمنی لازم باشد.
۳- کلیه وسائل بازی کودکان دارای شرایط ایمنی وتمیز وبهداشتی باشد.
۴- اگر درمهد کودک ازچرخ وفلک ، سرسره وتاب استفاده می شود ، باید کاملاً سالم وایمن بوده وشرایط آن مطابق بااستاندارد باشد(استانداردهای شماره ۴۲۷۸و۴۲۷۹و۴۰۷۵ موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران).
۵- درسطوح تمام شده وسائل بازی لبه های تیز فلزی یاتراشه های چوب وجود نداشته باشد.
۶- محل بازی دارای شرایط ایمنی وبهداشتی لازم مطابق بااستاندارد باشد
الف)محل بازی با ماسه باید بالاتراز سطوح زمین واقع شده و در معرض دائم تابش مستقیم نور خورشید باشد تا ماسه ها ضد عفونی شوند.این محل در زمانی که مورد استفاده قرار نمیگیرد باید به نحوی پوشانیده شود تا از آلوده شدن توسط حیوانات محفوظ بماند
ب)محل بازی با ماسه نباید در معرض جریان باد واقع شده باشد
۷- درصورت وجود استخر شنا ، رعایت ضوابط بهداشتی وایمنی مطابق با آئین نامه ماده ۱۳ قانون مواد خوردنی و…… ضروری است .
۸- محلهای پرتگاه ( کنار استخر ، حوض ، پله ، لبه بالکن ، ایوان ) مجهز به نرده ایمنی باارتفاع حداقل ۶۰ سانتی متر باشد.
۹- سیم کشی ها ، نصب وسائل الکتریکی ، کلیدها وپریزها بارعایت کامل مقررات ایمنی صورت پذیرد.
****وسائل و ابزار کار
۱- وسائل ضد احتراق به تعداد کافی باتوجه به حجم کار درمهد کودک موجود باشد.
۲- احتراق کامل در دستگاه سوخت صورت پذیرد ونوع مواد سوختنی مطلوب باشد.
۳- نصب هود باشرایط مناسب بالای دستگاه پخت الزامی است .
۴- محل شستشو ونگهداری ظروف در مجاورت محل پخت ومجزا ومستقل از آن باشد.
۵- ظرفشوئی سه مرحله ای(شستشو،آبکشی،ضد عفونی) برای شستشو ظروف و یا توسط دستگاه اتوماتیک شسته شود
الف).تعداد و ظرفیت هر ظرفشوئی باید متناسب با تعداد ظروف باشد
ب)هر لگن یا واحد ظرفشوئی باید مجهز به انشعاب آب سرد و گرم باشد
ج)در صورت نداشتن ماشین ظرقشوئی،ظروف بعد از شستشو و ضد عفونی در محل مناسب (قفسه مجهز به آب چکان)و بدون استفاده از پارچه و حوله و امثال آن خشک و سپس در قفسه مخصوصظروف نگهداری شوند
۶- قفسه ، ویترین وگنجه ها قابل نظافت ،مجهز به در و شیشه سالم و همیشه تمیز و فاصله کف آنها از زمین حدود ۲۰ سانتیمتر باشد
۷- پیشخوان ومیز کار سالم وسطح آن قابل شستشو باشد.
*- میز کاری که صرفا”برای تهیه مواد غذائی به کار میرود باید فاقد کشو و یاقفسه بوده و فضای زیر آن نیز نبایدمورد استفاده قرار گیرد
۸- کلیه میزها وصندلیهای مورد استفاده کودکان سالم وبهداشتی ومطابق باضوابط استاندارد باشد.
الف)ارتفاع پایه میز برای استفاده اطفال در حالت ایستاده۵۳سانتیمتر و در حالت نشسته۴۲ سانتیمتر و اندازه سطح آن حداقل ۵۵دسیمتر مربع باشد
ب)ارتفاع نشیمنگاه صندلی اطفال باید۲۵،عمق آن۲۴ و پهنای آن۲۵سانتیمتر باشد
ج)ارتفاع نشیمنگاه صندلی مخصوص غذا دادن به کودکان باید۵۵ سانتیمتر باشد
*** متفرقه
- مواد غذائی فاسد شدنی در یخچال یا سردخانه مناسب نگهداری گردد.
- قرار دادن مواد غذائی خام وپخته ، شسته ونشسته درکنار هم داخل یخچال یاسردخانه ممنوع می باشد.
- تهویه در داخل مهد کودک طوری صورت بگیرد که همیشه هوا سالم ، تازه وعاری از بو باشد.
- درجه حرارت داخل مهد کودکها حداکثر oc۲۷-۲۵ وحداقل oc۲۰باشد.
- شدت روشنائی نور طبیعی یا مصنوعی بسته به نوع کار مطابق با ضوابط آئین نامه باشد.(در فضاهای مربوط به نقاشی و کاردستی کودکان۷۰۰تا۵۰۰لوکس،برای میز مطالعه۵۰۰تا۳۰۰لوکس،برای دفاتر۵۰۰تا۲۰۰لوکس،آشپزخانه۲۰۰تا۱۰۰ لوکس،در محوطه عمومی و انبارحداقل۱۰۰لوکس،در راهرو،سرسرا،رختکن،توالت و دستشوئی و حمام بین۱۰۰تا۵۰لوکس باشد).
- نقشه ساختمانی مهد کودک مورد تائید مقامات بهداشتی باشد
- پله هامجهز به حفاظ به ارتفاع۶۰سانتیمتر و روشنائی کافی(حداقل۱۰۰لوکس)بوده و لغزنده نباشد،ارتفاع پله کودکان۱۲تا۱۵سانتیمتر و عرض آن۲۷تا۳۳ سانتیمتر باشد.
- البسه ولوازم پارچه ای ( حوله ، ملحفه ، روبالشی و …) بادستگاههای اتوماتیک درمحل مناسب شستشو ، ضدعفونی ، خشک واطو گردد.
- وجود هرگونه حوض یاپاشویه وامثال آن ممنوع است مگر در استخر شنا.
- نگهداری هرگونه وسائل اضافی مستهلک ومستعمل ومواد غذائی غیرقابل مصرف و ضایعات در مهد کودک ممنوع می باشد.
- ظروف مورد استفاده مطابق باضوابط آئین نامه باشد.
- الف)ظروف شکستنی بایدتمیز،بدون ترک خوردگی و رنگ پریدگی باشد
- ب)وسائل و ظروف فلزی که برای تهیه و نگهداری و مصرف مواد غذائی به کار میروند باید سالم،صاف و بدون زنگ زدگی باشند
- ج)وسائل و ظروف غذا باید پس از هر بار مصرف شسته و تمیز و بر حسب ضرورت ضد عفونی گردیده و در ویترین یا گنجه مخصوص که محفوظ باشند نگهداری شوند
- د)سیخهای کباب باید از جنس استیل ضد زنگ یا آلومینیوم باشد
- از ظروفی که ممنوع اعلام گردیده وقابلیت مصرف ندارد استفاده نشود.
- الف)دیگ و ظروف مسی اعم از اینکه سفید کاری شده یا نشده باشد
- ب)گوشت کوب و قاشق چوبی و سربی
- ج)قندان بدون در پوش مناسب
- د)ظروف فاقد درب ثابت و مخصوص برای عرضه موادی از قبیل نمک،فلفل،سماق،شکر و امثال آنها
- ه)هر نوع ظروف و ابزاری که توسط وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی غیر مجاز شناخته وآگهی میشود
- مواد غذائی مانند بستنی ، آبمیوه و… در ظروف یکبار مصرف نو(غیر باز یافتنی) ومطابق با ضوابط بهداشتی توزیع گردد.
- سطح میزها صاف ، تمیز ، سالم ، بدون درز وروکش، قابل شستشو وتعویضو به رنگ روشن باشد.
- صندلیها ونیمکت ها سالم وتمیز باشند.
- برای هر کودک تازه واردباید ازملحفه،روبالشی و شمد تمیز و سالم استفاده شود و تعویض و حفظ نظافت آنها به طور مستمر اجباری است
- استفاده از لحاف ، پتو ، تشک وبالش کثیف ومندرس وبدون ملحفه ممنوع می باشد.
- استفاده از تختخوابهای مستعمل که دارای پارگی یا شکستگی و یا گود رفتگی باشند و ایجاد سر و صدای غیر طبیعی نمایندممنوع می باشد.
- حمل ونقل مواد غذائی اعم از فاسد شدنی و… مطابق ضوابط ومعیارهای آئین نامه باشد.(مواد۷۸الی۸۲ قانون اصلاح ماده ۱۳ قانون مواد خوردنی و……)
- استفاده از انبرک مخصوص از جنس Stanless Steel برای برداشتن شیرینی جات ، خرما و… الزامی است .
منبع : ساختمان
