راه های موثر برای افزایش عمر ساختمان چست؟

عمر مفید ساختمان یکی از معیارهای کیفی ساختمان سازی در دنیا به شمار می‌رود که در ایران بسیار عددی پایینی را نشان می‌دهد. به گزارش فولاد ایرانیان در حالی که اکثر ساختمان‌ها در کشورهای پیشرفته بیش از یک قرن عمر می‌کنند اما در ایران عمر مفید ساختمان در حدود ۳۰ سال است. استفاده از مصالح بی‌کیفیت به ویژه تیرآهن، میلگرد و بتن بی‌کیفیت، عدم تخصص و اجرای نادرست، عدم نظارت کافی و دانش کم در مبحث تعمیر و نگهداری از جمله علت‌های کم بودن عمر ساختمان‌ها در ایران به شمار می‌رود. در این مقاله به بررسی عوامل کاهش عمر مفید ساختمان‌ها در ایران می‌پردازیم و راه‌هایی را معرفی می‌کنیم که بتوان ساختمان‌های مقاوم‌تر با عمر مفید بیشتر داشته باشیم.

عوامل مؤثر بر کاهش عمر مفید ساختمان

مراحل ساخت و ساز به سه مرحله طراحی، اجرا و بهره‌برداری می‌رسد و اشتباه در هر یک از این مراحل می‌تواند باعث کم شدن عمر ساختمان‌ها شود. به عنوان نمونه خرید مقاطع فولادی بی‌کیفیت با توجه به بالا بودن قیمت تیرآهن و پروفیل از جمله این موارد است. بر این اساس عوامل مؤثر بر کاهش عمر مفید ساختمان به سه گروه زیر تقسیم می‌شود:

• ‌خطاهای مرحله طراحی ساختمان
• ‌خطاهای مرحله اجرای و ساخت و ساز
• خطاهای مرحله بهره‌برداری و نگهداری از ساختمان

‌ از علت‌های اشتباهات منجر به کاهش عمر مفید ساختمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم مطالعه و تحقیق در مراحل اولیه
• عدم تخصص کافی در هر یک از مراحل ساخت
• عدم نظارت و بی‌توجه ای به معیارهای طرح و مراحل ساخت
• خطا در آنالیز و محاسبات
• استفاده از مصالح بی‌کیفیت و صرفه‌جویی منفی در هزینه‌ها
• استفاده از نیروی انسانی غیرمتخصص
• ‌عدم اطلاعات کافی و تخصص در نگهداری ساختمان
• بهره‌برداری نامتناسب با کاربری ساختمان
• عدم توجه به بهسازی ساختمان
• بارگذاری بیش از ظرفیت

راه های افزایش عمر مفید ساختمان

با توجه به اشتباهات تاثیرگذار بر عمر مفید، راه‌های افزایش کیفیت و عمر مفید ساختمان از همان اولین مراحل یعنی طراحی شروع و تا مرحله بهره‌برداری ادامه خواهد داشت. به این ترتیب روش‌های افزایش کیفیت و عمر مفید ساختمان شامل موارد زیر است:

1. انتخاب سیستم سازه‌ای مناسب
2. استفاده از مصالح با کیفیت و اجرای درست
3. مقاوم‌سازی بتن و مقاطع فولادی و استفاده از روش‌های پیشرفته
4. بهبود عایق‌ها و هوشمند کردن ساختمان
5. بازرسی، نگهداری و انجام تعمیرات دوره‌ای
6. آموزش ساکنان در مراقبت و نگهداری از ساختمان

انتخاب سیستم سازه‌ای مناسب

با توجه به زمین، اقلیم مورد نظر، نیروی متخصص در دسترس و طرح و نوع ساختمان باید هریک از انواع سازه بتنی یا فلزی و غیره را انتخاب کنید.

استفاده از مصالح با کیفیت و اجرای درست

توجه به کیفیت و وزن استاندارد مقاطع فولادی مانند تیرآهن استاندارد یا میلگرد با وزن نزدیک به جدول اشتال مانند تیرآهن و میلگرد اصفهان از جمله این موارد است. استفاده از سیمان با کیفیت، گالوانیزه نمودن آرماتورها، اجرای درست ساخت بتن از نظر دانه‌بندی و تخلخل و گرید بندی استاندارد از دیگر موارد در ساختمان بتنی است. هم‌چنین سازگاری مصالح با شرایط اقلیمی و شناخت دقیق مشخصات مصالح مختلف از نظر ضرایب انبساط و انقباض، طول عمر و دوام و عدم استفاده آن‌ها در کنار هم می‌تواند طول عمر ساختمان را افزایش دهد. به نظر می‌رسد با توجه به شرایط اقتصادی فعلی کشور و بالا بودن قیمت پروفیل و سایر مصالح رعایت این مورد برای پیمانکاران دشوار باشد. از این رو می‌توانید با کارشناسان فولاد ایرانیان برای خرید مقاطع فولادی متناسب با پروژه خود تماس بگیرید.

مقاوم سازی بتن و مقاطع فولادی و استفاده از روش های پیشرفته

استفاده از سیستم‌های صنعتی ساختمانی و به‌کارگیری روش پیش‌تنیده و پیشرفته برای افزایش مقاومت بتن مسلح و تیرآهن و مقاوم‌سازی این سازه‌ها در برابر زلزله و آتش‌سوزی مانند استفاده از میلگردهای A4، استفاده از ژاکت بتنی و فولادی، استفاده از بادبند و دیوارهای برشی، استفاده از بتن مسلح با پلیمر و FRP از جمله این موارد هستند.

بهبود عایق ها و هوشمند کردن ساختمان

بهبود و تقویت عایق‌های حرارتی و صوتی ساختمان، سیستم‌های تهویه و گرمایش و همچنین به کار بردن مکانیسم‌های هوشمندسازی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی ساختمان می‌توانند باعث افزایش عمر مفید ساختمان می‌شود.

بازرسی، نگهداری و انجام تعمیرات دوره ای

داشتن یک برنامه مشخص برای نگهداری و بازرسی‌های دوره‌ای و تعمیر اجزای مختلف ساختمان در زمان‌های مختلف می‌تواند عمر مفید ساختمان‌ها را افزایش دهد.

آموزش ساکنان در مراقبت و نگهداری از ساختمان

تهیه ضوابط و مقررات در حفظ و نگهداری ساختمان عمومی، شناخت عوامل محیطی کاهش دهنده عمر مفید مانند رطوبت و آب و هم‌چنین آموزش در ارتباط با نحوه عملکرد ساکنان با اجزای سازه‌ای، استفاده از تجهیزات و مراقبت از سطوح از جمله این موارد است.

سخن پایانی

افزایش عمر مفید ساختمان روش‌هایی از مرحله طراحی تا اجرا و بهره‌برداری را شامل می‌شود که باید در کنار یکدیگر رعایت شوند. در صورت عدم دسترسی به مراحل طراحی و ساخت می‌توان به بازرسی‌های دوره‌ای، مقاوم‌سازی اجزای سازه‌ای ساختمان، بهبود عایق‌ها، تعمیر و نگهداری از تجهیزات ساختمان و آموزش ساکنان به عنوان مهم‌ترین روش‌ها در هنگام بهره‌برداری اشاره کرد.