[ آزمایش زمان گیرش اولیه سیمان ]
ساخت ویلا مدرن [ آزمایش زمان گیرش اولیه سیمان ]
- هدف از انجام آزمایش
هدف از انجام این آزمایش به دست آوردن مدت زمانی است که طی آن سیمان گیرش اولیه و نهایی خود را به دست می آورد .
- تئوری آزمایش :
از مخلوط کردن آب و سیمان ، خمیری حاصل می گردد که پس از مدتی شروع به سخت شدن و به اصطلاح گیرش می کند که این فرایند دارای یک مرحله اولیه و یک مرحله نهایی می باشد . برای انجام این مهم ، یعنی به دست آوردن گیرش اولیه و نهایی سیمان از دستگاه « ویکات » و کرنومتر استفاده می گردد .
دستگاه ویکات :
دستگاه ویکات از یک پایه تشکیل شده است که بر روی آن میله ای متحرک به وزن ۳۰۰ گرم قرار گرفته است. در قسمت پایین میله یک سوزن استاندارد به قطر ۱ میلی متر متصل شده که مقدار فرورفتن سوزن در ماده مورد آزمایش، گیرش آن را در زمان مورد نظر نشان می‌دهد .
پس از تهیه ملات سیمان و قرار دادن آن در قالب مخصوص دستگاه ویکات ، آن را در زیر سوزن دستگاه ویکات قرار داده و با بررسی زمانی که عمق نفوذ این سوزن به ۲۵ میلی متر می رسد ، زمان گیرش اولیه را یادداشت می کنیم . زمان گیرش نهایی نیز هنگامی است که این سوزن در خمیر سیمان مذکور نفوذ نکند ( میزان نفوذ به صفر میلی متر برسد . )
- وسایل مورد نیاز :
- دستگاه ویکات
- سیمان به مقدار ۶۵۰ گرم
- آب آشامیدنی به مقدار
- کاردک
- ترازو
- قالب دستگاه ویکات (مخروط ناقص)
- شیشه ی زیر مخروط ناقص
- شرح عملی آزمایش :
ابتدا مقداری آب درون ظرف همزن برقی می ریزیم که چون در این جا نسبت آب به سیمان برابر ۰.۲۶ است ، به مقدار ۱۶۹ گرم آب درون این ظرف می ریزیم . سپس به آن سیمان را اضافه کرده و با آب مخلوط می کنیم . سپس دستگاه همزن را با سرعت پایین به مدت ۳۰ ثانیه روشن می کنیم تا عمل مخلوط شدن صورت پذیرد . سپس دستگاه را خاموش کرده و پس از اندکی درنگ ، به مدت ۶۰ ثانیه و این بار با سرعت بالا عمل مخلوط کردن را انجام می دهیم . سپس جهت محافظت از پوست در برابر سیمان دستکش به دست کرده و مقداری از آن خمیر مخلوط شده را برداشته و با پرتاب کردن به این دست و آن دست ، اصطلاحا خمیر را ورز می دهیم . نهایتا آن را در قالب دستگاه ویکات ریخته و زیر سوزن این دستگاه قرار می دهیم . پس از تنظیم کردن سر این سوزن در مرکز این قالب و صفر کردن صفحه ی مدرج دستگاه ویکات ، با شروع زمان گرفتن تایمر ، سوزن دستگاه ویکات را رها کرده تا در خمیر سیمان نفوذ کند . این آزمایش را ده دفعات انجام می دهیم . اولین بار به فاصله نیم ساعت و در دفعات بعدی به فاصله ۱۵ دقیقه این عمل را تکرار
می کنیم و زمان میزان نفوذ را در آن زمان معین در جدولی به صورتی که در زیر آمده یادداشت می کنیم . گیرش اولیه زمان متناسب با میزان نفوذ ۲۵ میلی متر است ؛ با توجه به این که ممکن است در این بازه های زمانی ۱۵ دقیقه ای ، میزان نفوذ کمتر یا بیشتر از ۲۵ میلی متر باشد ، با استفاده از رسم نمودار مقدار دقیق این زمان را در عمق ۲۵ میلی متر پیدا می کنیم .
زمانی هم که دیگر سوزن ویکات دیگر در خمیر سیمان نفوذ نکرد ، گیرش نهایی صورت گرفته و زمان متناسب با آن ، زمان گیرش نهایی خواهد بود .
با توجه به جدول۱ و نمودار۱ ، زمان گیرش اولیه ۱۱۲ دقیقه و زمان گیرش نهایی ۱۸۰ دقیقه به دست آمده است .
نکته مهم : در انجام این مراحل با سوزن ویکات باید این نکته را هم در نظر گرفت که عمل رها کردن سوزن در نقاط مختلف و دور از هم باید صورت پذیرد وگرنه آزمایش با خطا مواجه خواهد شد .
- محاسبات و جداول :
| زمان ( دقیقه ) | میزان نفوذ (میلی متر) |
| ۳۰ | ۴۰ |
| ۴۵ | ۴۰ |
| ۶۰ | ۴۰ |
| ۷۵ | ۴۰ |
| ۹۰ | ۴۰ |
| ۱۰۵ | ۳۳ |
| ۱۲۰ | ۱۶ |
| ۱۳۵ | ۵ |
| ۱۵۰ | ۴ |
| ۱۶۵ | ۳ |
| ۱۸۰ | ۰ |
جدول۱
نمودار۱
منبع : ساخت و ساز ایران
