انواع ماکت را توضیح دهید؟

ساخت ویلا کوچک 

انواع ماکت

ماکت به روش های گوناگونی ساخته می شود و نام های مختلفی دارد. این واژه ها گاهی در محیط های مختلف، در معانی دیگر و به گونه های مختلف به کار می رود.اگرچه این ماکت ها اسامی استانداردی ندارند، ولی از میان آنها، انواع زیر متداول ترند.

تمام ماکت های مورد بحث(ماکت اسکیس، حجم، شکل گیری و غیره)، از جمله ماکت هایی که برای ارائه رسمی به کار می روند، تحت عنوان ماکت های مطالعاتی شناخته می شوند. در نتیجه، هدف آنها خلق ایده های طراحی است و به عنوان ابزاری برای پرورش آن ایده ها عمل میکنند. این ماکت ها شامل مجموعه وسیعی از ماکت های سریع و غیر دقیق تا ماکت های تفکیکی است که با عناوین مختلفی شناخته می شوند. ماکت های مطالعاتی، ماکتی است که بیشتر برای بررسی، تحقیق و اصلاح ساخته می شود.

این ماکت ها معمولا به دو دسته تقسیم می شوند. ماکت های اصلی و ماکت های فرعی یا جانبی.

ماکت های اصلی به مرحله خلق و تکمیل طرح و ماکت های جانبی به بخش ها یا جنبه های خاصی از پروژه که بیشتر مورد توجه قرار دارد اشاره می کند. البته با توجه به میزان تمرکز لازم،ماکت جانبی را می توان به صورت ماکت اصلی ساخت.برای مثال، ماکتی که برای نشان دادن فضاهای داخلی ساخته می شود، ماکت داخلی است. ولی بسته به میزان توجه و تمرکز ممکن است ماکت اسکیس، شکل گیری یا ارائه نیز باشد.

ماکت مبلمان

ماکت هایی از مبلمان که توسط معماران یا طراحان داخلی و صنعتی طراحی شده قبل از صرف هزینه های اجرای نمونه واقعی ابتدا در مقیاس های کوچک نمونه سازی میشوند.

طراحی ویلا کلاسیک

ماکت  مبلمان را میتوان زیر مجموعه ماکت داخلی محسوب کرد و معمولا مقیاس آنها بین ۱:۲ تا ۱:۵۰ در نظر گرفته میشود.

ماکت های اسکیس

ماکت های اسکیس، اولین مرحله ماکت های مطالعاتی را نشان می دهند. این ماکت ها در حقیقت شکل سه بعدی ترسیمات و اسکیس هاست که به منظور هم زمان شدن کارها و سرعت بخشیدن به آنها ساخته می شود.

در ماکت های اسکیس، ظرافت و دقت ساخت، اهیت چندانی ندارد و فقط روش سریعی برای بازنمایی فضا محسوب می شود. این نوع ماکت با تکمیل پروژه تغییر شکل یافته و اصلاح می شود. علاوه بر این، به عنوان مجموعه سریعی برای یافته گزینه های مختلف مسیر کلی طرح نیز به کار میروند.

اگرچه تمامی ماکت های نقل شده به عنوان ابزاری گویا برای بررسی و کشف تازه ها معرفی شدند ولی ماکت های اسکیس در صورتی که با دقت کامل ساخته شوند و برای شناخت کیفیت های فرمی مربوط به همراستایی، تناسبات و تعریف های فضایی به کار روند، بسیار ارزشمند هستند.

ماکت اسکیس معمولا در مقیاس نسبتا کوچک و با مصالح ارزان قیمت مانند ورق نئوپان ماکت سازی و مقوای گلاسه ساخته می شود.

ماکت های پر و خالی

ماکت های پر و خالی را به عنوان ماکت اسکیس یا ماکت شکل گیری هم می توان ساخت. ولی برخلاف ماکت های حجم، آنها روابط بین قسمت های باز و بسته ساختمان را نشان می دهند. به طور کلی، این ماکت ها برای شناخت ویژگی های کلی یک ساختمان مناسب تر از حجم های ساده و صلب هستند. با مقایسه ی ساده ی این ماکت ها با ماکت های حجم در می یابیم که این ماکت ها نمی توانند ویژگی های طرح- بویژه طرح هایی با شکل های غیر متداول- را نشان دهند.

نمونه های اراﺌه شده، ماکت هایی را نشان می دهد که به مرحله شکل گیری رسیده اند. با این حال،هر یک از این نمونه ها را می توان در اندازه بسیار کوچک نیز ساخت، به طوری که تفاوت بین فضاهای باز و توده های صلب را نشان دهند. تنها تفاوت در انتخاب اندازه های مختلف ماکت این است که در ماکت های کوچک می توان بازشوهای بسیار کوچک را حذف کرد.

ماکت های حجم

ماکت حجم،ماکت ساده ای است که احجام را نشان می دهد و معمولا هیچ بازشویی ندارد. از آنجا که در این ماکت ها به جزییات پرداخته نمی شود، آنها را می توان در مقیاس های بسیار کوچک ساخت تا اندازه ساختمان و تناسبات آن را در مرحله ی اولیه طراحی نشان دهد.

ماکت های حجم مانند ماکت های اسکیس و ماکت های پر و خالی هستند و گاهی حتی می توان آنها را به صورت ماکت های پر و خالی ساخت.

ماکت های حجم کوچک، ماکت های مرسوم و متداولی برای بازنمایی ساختمان در سایت پلان هاست.

ماکت های بسیار کوچک، به نوعی ماکت حجم ساده نیز به شمار می روند. ولی با وجود تهی گاه های بزرگ در این مقیاس ممکن است مفهوم نسبتا متفاوتی را القا کنند.

ماکتی برای نشان دادن احجام به صورت توده های صلب که فقط فرم صلب ساختمان را نشان می دهد.

ماکت حجم به شکل ها و فرم های مختلفی ساخته می شود. ولی در حقیقت، آنها ماکت های بدون بازشو هستند.

ماکت های نما

این ماکت ها برای مطالعه و اصلاح نماهای مجزا و جداگانه ساخته می شود. از این نوع ماکت معمولا در مواردی استفاده می شود که ساختمان در زمین محدودی قرار دارد و نمای سمت خیابان آن، تصویر اصلی آن ساختمان است. در موارد دیگر، این نماها زمینه ای برای الحاق نماهای خارجی محسوب می شود.

در زمینه های مربوط به بافت خیابان های شهر، دست کاری نماهای نسبتا کم عمق با ایجاد خطای بصری، حجم های فضایی را بزرگتر نشان می دهد. با استفاده از این روش می توان فضای منفی ایجاد شده به وسیله نما را برای خلق برداشت های جدید مورد استفاده قرار داد.

اگرچه ماکت نما نمونه مناسبی برای بررسی و کنترل نماهای مسطح و راست گوشه است ولی برای هندسه های نامنظم و پیچیده تر چندان مناسب نیست.

ماکت های نما و برش نماها تا حد زیادی شبیه هم هستند از این رو ماکت های داخلی ممکن است شامل نماهای داخلی نیز باشند.

ماکت های داخلی

به طور کلی ماکت های داخلی مانند ماکت های شکل گیری عمل می کنند و برای نشان دادن فضای داخلی و مبلمان ساخته می شوند. مقیاس این ماکت ها ۵۰/۱ تا ۲۵/۱ است. ولی مقیاس های بزرگتر آن بهتر و کارآمد تر است. ماکت های داخلی باید مرز ها و محدوده های فضا را مشخص کند و در عین حال قابل رویت و قابل دسترس باشند. با استفاده از این ماکت طراحی داخلی ساختمان را نیز می توان به سان طراحی خود ساختمان انجام داد. طراح همیشه باید در نظر داشته باشد که فضای داخلی ساختمان نیز به اندازه فرم خارجی آن به دقت و توجه نیاز دارد. با گشودن ساختمان و حرت در داخل آن و دیدن آن به صورت سه بعدی ایده های نویی به ذهن می رسد.
در ماکت های داخلی معمولا با استفاده از روش ها و ابزار های گوناگون نمی توان به فضای داخلی دست یافت. با برداشتن صفحه بام می توان از بالا به ماکت نگاه کرد. برداشتن یک دیوار نیز امکان دسترسی افقی به داخل آن را فراهم می سازد ( مانند ماکت های برش)

با ایجاد حفره هایی در پایین آن نیز می توان فضا را از پایین دید. در ماکت هایی با مقیاس بزرگ ایجاد حفره های بزرگ در پایین ماکت امکان دید کل فضا را به وجود می آورد.

در برخی پروژه ها نیز یک دیوار یا سقف کار شفاف ساخته میشود تا اجزای داخلی مهم دیده شوند.

ماکت های برشی

این ماکت برای نشان دادن روابط بین فضاهای عمومی ساخته می شود و با برش ساختمان در یک امتداد مشخص به دست می آید. این برش معمولا در محل تقاطع بسیاری از روابط پیچیده ایجاد می شود. در صورت نیاز می توان برش را به صورت زاویه دار انجام داد. ماکت های برش به عنوان ماکت های مطالعاتی زمانی کارآمد ترند که برای نشان دادن روابط پیچیده ای به کار روند که معمولا دیدن آنها به صورت دو بعدی مشکل است.
از آنجا که ماکت های برش فضای داخلی را نشان می دهند، با ماکت های داخلی نیز ارتباط دارند. تفاوت اصلی این ماکت ها، جهت گیری قائم آنها است که با دیدن پلان یا دید از بالا که در ماکت های داخلی متداول است تضاد دارد.
ماکت های برش با ماکت های نما هم ارتباط نزدیکی دارند و گاهی نماهای برشی یا نما / برش نامیده می شوند.
ماکت برش

ماکت های سازه یا استراکچر

از آنجا که هدف اصلی این ماکت ها به تصویر کشیدن رابطه بین سیستم های سازه ای به تصویر کشیدن رابطه ی بین سیستم های سازه ای در فضاست، با ماکت های جزییات نیز ارتباط دارند. در این ماکت ها محل دقیق تیر ها، اجزا باربر و سایر موارد فنی قابل تشخیص است. ساخت این ماکت ها در مقیاس بزرگ، برای بررسی جزییات اتصالات پیچیده نیز بسیار مناسب و کارآمد است. این نوع ماکت ها برای خلق طرح های جدید سازه هایی مانند پل ها و خرپاها و انتقال اطلاعات جزییات به سازندگان آنها  همچنین آزمایش ویژگی های مربوط به بارگذاری نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

ماکت های سازه، رابطه بین اجزا را با مقیاس های نسبتا بزرگ

این ماکت ها برای نشان دادن طرح و محل اعضای سازه ای به کار می رود و در صورت استفاده از هندسه های پیچیده کارآیی زیادی دارد.

این ماکت برای طراحی اعضای سازه ای مانند خرپاها و پل ها مناسب است. این نوع ماکت برای به تصویر کشیدن مفاهیم فضایی، همچنین شناخت مسائل پیچیده ی اعضای سازه ای نیز به کار می رود.

ماکت های جزئیات

این ماکت ها برای شکل گیری جزئیات داخلی و خارجی مانند اتصالات سازه ای، الگوی پنجره ها، نرده ها و لب بند ها مورد استفاده قرار می گیرد.

این ماکت ها مانند ماکت ساختمان های کامل ولی در مقیاس بزرگ تر ساخته می شود. تا تفکیک فرم اتصالات به وضوح مشاهده شود. از آنجا که ماکت های جزییات، اتصالات و محل تقاطع های اصلی و مهم را به طور دقیق تری نشان می دهد، با ماکت های سازه و اسکلت ارتباط نزدیکی دارد.

مقیاس این ماکت ها ۱:۲۵ تا ۱:۴ است و برای ارائه ایده های طراحی و جزییات ساخت و برقراری ارتباط با کارفرما نیز بسیار مناسب است. نمونه های مختلف این ماکت ها چگونگی شکل گیری جزییات ساختمان ها یا مبلمان را به روش های گوناگون نشان می دهد.

ماکت جزئیات اجرای پل بتونی و جاده

ماکت های توپو گرافی

ماکت های سایت یا توپوگرافی، برای بررسی توپوگرافی سایت یا نحوه ارتباط ساختمان با سایت ساخته می شود. در این ماکت ها، با استفاده از لایه هایی با مقیاس مشخص معمولا شیب زمین یا تراز های آن نشان داده می شود، لایه هایی که سطوح فراز و نشیب یک منظر را مشخص می کند.

این ماکت، نمونه ای از ماکت های مطالعاتی است که برای افزودن ساختمان به سایت، کنترل آب و اجرای طرح زمین آرایی تغییر شکل یافته و اصلاح می شود.

خطوط تراز سایت

سایتی با شیب زیاد که با ورق های اریب مقوای لانه زنبوری ( مقوای کارتن ) شبیه سازی شده است

ماکت سایت معمولا محدوده ی ملک را مشخص می کند و به صورت برشی از زمین به نظر می رسد.

این ماکت توپوگرافی معمولی، تراز های سایت را با فاصله های منظم نشان می دهد.

افزایش ارتفاع هر قسمت از سایت با توجه به اندازه سایت و ماکت ممکن است افزایشی معادل ۱۵ تا ۱۵۰ سانتی متر را نشان دهد.

سطوح سایت دارای شیب زیاد معمولا به صورت برشی از زمین یا سایت مورد نظر نشان داده می شود.

در ماکت های نسبتا بزرگ محوطه های هم تراز مانند بلوک های شهری، خطوط تراز ممکن است فقط ماهیت شبکه ای جاده ها و خیابان ها را منعکس سازد.

ماکت های محیط یا لنداسکیپ

این نوع ماکت برای بازنمایی افراد، درختان و مبلمان سایت ساخته می شود. در طی مراحل تحقیق پروژه، شکل های دارای مقیاس مشخص در ماکت، حس مقیاس ساختمان را القا می کنند. در مرحله ارائه نیز، درختان ( معمولا بدون حضور انسان ) در سایت نشان داده می شود. مبلمان سایت نیز مانند نیمکت ها، چراغ ها و غیره فقط در ماکت هایی با جزییات زیاد شبیه سازی می شود.

در مطالعات طراحی یا ماکت های نهایی بهتر است پوشش گیاهی و مبلمان سایت را به صورت ساده و انتزاعی نشان دهیم. شبیه سازی های ظریف و ماهرانه از اهمیت ساختمان چه از نظر روانشناختی و چه از نظر پیچیدگی عینی آن می کاهد.

نمونه های ارائه شده در این قسمت، روش های ساده و کارآمدی را برای نشان دادن سبزینگی سایت تا حدی که برای ساختمان مزاحمت ایجاد نکند نشان می دهد.

ماکت های زمینه

ماکت های زمینه برای نشان دادن ساختمان های مجاور و تحقیق در مورد رابطه ساختمان با حجم و ویژگی های معماری موجود پیرامون آن ساخته می شود. ماکت های زمینه را می توان برای نشان دادن ساختمانی در محدوده مالکیت یا همسایگی آن یا در حد مسیع تر، برای قسمتی از شهر مورد به کار گرفته می شود.

گاهی ماکت های زمینه با ماکت های توپوگرافی ادغام می شود تا مسائل مربوط به تراز سطوح و طرح زمین آرایی و رابطه آن با ساختمان نیز مورد بررسی قرار گیرد.

در این ماکت ها ساختمان های موجود معمولا به صورت ماکت های حجم و به صورت خنثی ساخته می شوند تا کار جدید با ساختار متفاوت آن قابل تشخیص باشد.

ماکت های زمینه را می توان به گونه ای ساخت که پروژه های گوناگونی در آن قرار گیرد.برای این کار باید جای آن خالی بماند.در تصویر زیر صفحه ی زمین بر روی یک تهی گاه ساخته می شود.سپس ساختمان های زمینه را می توان در حفره ایجاد شده بر روی سطح فرو برد.

زمینه سایت

در این ماکت، ساختمان موجود ( که با رنگ تیره تر ساخته شده ) به مثابه سایت الحاقی ساختمان نشان داده شده است. وجود این ساختمان در ماکت برای نشان دادن زمین و مقیاس بخش الحاقی لازم است.

زمینه مجاور شامل قسمتی از فضای شهری توسعه یافته است. اگرچه این ساختمان ها به طور مستقیم با سایت تماس ندارند ولی مقیاس کلی و روابط بین ساختمان های موجود از ساختمان های جدید را به خوبی نشان می دهد.
این ماکت شامل زمینه مجاور ساختمان در یک سایت شهری است. در این نمونه، حالت، مقیاس و رابطه بین ساختمان موجود و سازه های جدید از اهمیت خاصی برخوردار است.

در بعضی موارد، ماکت بافت قسمتی از شهر ساخته می شود تا گزینه های مختلفی را برای انتخاب سایت و شناخت محدوده کلی شهر نشان دهد.

منبع :  ساخت و ساز ایران