درباره خزش بتن یا خزیدن بتن چه میدانید؟
خزیدن بتن چیست؟
خزش به عنوان تغییر شکل طولانی مدت تحت بار پایدار تعریف می شود. آب داخل بتون سیمانی سخت شونده به دلیل بار وارده به داخل بیشتر وارد می شود.این حرکت رطوبتی عامل اصلی تغییر شکل خزشی است.همچنین برخی جابجایی ها به دلیل انتشار کوچک رخ ترک ها می دهد.
حرکت ناشی از خزش می تواند بیشتر از تنش الاستیک در بارگذاری باشد، خزش می تواند در مدت زمان طولانی (در برخی موارد بیش از ۳۰ سال) پس از اعمال بار ادامه یابد، بسیاری از عوامل بر انقباض و مدول الاستیسیته تأثیر می گذارند. خزش را نیز به روشی مشابه تحت تأثیر قرار می دهد.
شرایط موثر بر خزش بتن:
- هنگامی که اندازه سنگدانه افزایش می یابد، خزش کمتر می شود زیرا سنگدانه جامدتر از خمیر سیمان است.
- هنگامی که نسبت آب به سیمان افزایش می یابد، هر چه نسبت آب به سیمان بیشتر شود، خمیر سیمان متخلخل تر و ضعیف تر ایجاد می شود که تحت بار معین تغییر شکل بیشتری می دهد.
- هنگامی که سنگدانه های طبیعی با سنگدانه های مصنوعی سبک وزن جایگزین می شوند، سنگدانه های سبک وزن متخلخل تر و جامدتر از سنگدانه های طبیعی خواهند بود.
- اگر بار اعمال شده افزایش یابد، خزش نیز افزایش می یابد.
عوامل موثر بر خزش:
اندازه کرنش خزشی یک تا سه برابر مقدار کرنش الاستیک آنی است و با محتوای خمیر سیمان متناسب است و بنابراین با محتوای حجمی کل نسبت عکس دارد.اندازه خزش به اندازه تنش اعمال شده بستگی دارد.
- سن و مقاومت بتن
- خواص سنگدانه و مواد سیمانی
- میزان خمیر سیمان
- اندازه و شکل نمونه بتن
- حجم تا سطح
- مقدار آرماتور فولادی
- شرایط فرآوری و شرایط محیطی
- اما در ادامه به مهم ترین عوامل موثر بر خزش بتن اشاره می کنیم.
۱- مصالح مورد استفاده:
سنگدانه های بتن خزش بسیار کمی دارند، در حقیق خود بتونه که مسئول خزش است، اما سنگدانه ها از طریق اثر محدود کننده بر حجم خزش، خزش بتن را تحت تأثیر قرار می دهند، خمیری که تحت بار خزش می کند توسط سنگدانه هایی که نفوذ نمی کنند مهار می شود، سنگدانه ها قوی تر می شوند. اثر بیشتر محدودیت بیشتر و در نتیجه حجم خزیدن کمتر میشود.
افزایش از ۶۵ به ۷۵ درصد محتوای حجمی سنگدانه باعث کاهش ۱۰ درصدی نفوذ می شود، مدول الاستیسیته سنگدانه یکی از عوامل مهمی است که بر خزش تأثیر می گذارد، به راحتی می توان تصور کرد که هر چه مدول الاستیسیته بیشتر باشدُ خزش کمتر می شود. خزش به عنوان سنگدانه سبک وزن خزش بیشتر را نشان می دهد بسیار بیشتر از سنگدانه طبیعی میباشد.
۲- اثر نسبت های مخلوط:
کمیت و کیفیت محتوای بتون از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر نفوذ است، ساختار بتون ضعیف تر خزش بیشتری را تجربه می کند، بنابراین می توان گفت با افزایش نسبت آب به سیمان خزش افزایش می یابد به عبارت دیگر می توان گفت که خزش نسبت عکس دارد. به طور کلی همه عوامل دیگر که بر نسبت آب به سیمان تاثیر می گذارد نیز بر خزش تاثیر می گذارد.
۳- اثر سن:
سنی که در آن عضو بتن بارگیری می شود تأثیر غالب بر حجم خزیدن خواهد داشت، این را می توان به راحتی از این واقعیت فهمید که کیفیت بتن با گذ شت زمان بهبود می یابد، چنین بتنی کمتر می خزد در حالی که بتن جوان در زیر بار قوی تر نیست. آنچه در بالا گفته شد، بیانیه چندان دقیقی نیست، زیرا این واقعیت که میزان رطوبت بتن در سنین مختلف متفاوت است نیز بر اندازه خزیدن تأثیر می گذارد.
اثر خزنده روی بتن معمولی و مسلح:
خزش بتن به صورت زیر تعریف می شود، تغییر شکل سازه تحت بار مداوم و عمدتاً فشار طولانی مدت بر بتن می تواند باعث تغییر شکل آن شود. کرنش الاستیک آنی که در صورت ادامه بار به کرنش خزشی تبدیل می شود.
در طراحی سازه های بتنی خزش در نظر گرفته می شود.در تیرهای بتنی آرمه، خزش در طول زمان باعث افزایش انحراف می شود و ممکن است یکی از موارد مهم طراحی باشد و در ستون های دارای بار خارج از مرکز، خزش باعث افزایش کجی می شود و می تواند به پیچش کشیده شود.
در مورد سازه هایی که به صورت ایستایی تعریف نشده اند و زوایای تقاطع ستون و تیر ممکن است غلظت تنش ناشی از انقباض، تغییر دما یا حرکت تکیه گاه را کاهش دهند، خاصیت خزش بتن در تمام سازه های بتنی برای کاهش تنش های داخلی ناشی از بار نامنظم یا بار نامنظم مفید خواهد بود. انقباض
در سازه های بتنی انبوه مانند سدها به دلیل شرایط دمایی متفاوت در داخل و سطح خزش مضر بوده و به خودی خود ممکن است عامل ایجاد ترک در سدهای داخلی باشد، بنابراین باید تمام اقدامات احتیاطی و اقدامات لازم را انجام داد تا بدانیم افزایش دما در داخل سدها رخ نمی دهد. سازه بتنی انبوه
کاهش تنش ناشی از خزش بتن:
به دلیل تکنیک های ساخت سریع، اعضای بتنی در سنین پایین بارهایی را تجربه می کنند که می تواند به اندازه بارهای طراحی باشد، این می تواند باعث انحراف به دلیل ترک خوردگی و مدول الاستیسیته پایین در سنین پایین شود، بنابراین خزش تاثیر قابل توجهی بر روی آن دارد. هم یکپارچگی ساختاری و هم تأثیر اقتصادی که اگر خطای مورد انتظار باشد، حاصل میشود.
منبع : آموزش ساخت و ساز
