طراحی پلان مسکونی چیست ؟

طراحی پلان

فرض بر طراحی یک آپارتمان مسکونی معمولی با ۴ یا ۵ طبقه روی پیلوت و تعداد یک واحد در هر طبقه است. چون می‌خواهیم به فرآیند طراحی پلان بپردازیم بنابراین مساحت، موقعیت یا شکل زمین ملاک نیست.

برای طراحی پلان باید مراحل زیر را به‌ترتیب دنبال کنید:

•   تصمیم‌گیری در مورد محل سرویس قفسه زینه و لیفت

اولین و مهم‌ترین چیزی که باید در طراحی پلان در مورد آن تصمیم‌گیری و آن را در پلان جانمایی کنیم، محل سرویس زینه و لیفت است. در جانمایی محل سرویس زینه و لیفت در پلان باید به عواملی مثل عرض و شکل زمین، تعداد واحد در هر طبقه، تعداد پارکینگ مورد نیاز در همکف و زیرزمین (در صورت وجود) و… توجه کرد. سپس باید در مورد شکل سرویس زینه و اینکه سرویس زینه ۴ طرفه، ۳ طرفه یا زینه ۲ طرفه باشد، تصمیم‌گیری کنیم.

هرچند هیچ قانون کلی در این مورد وجود ندارد و با توجه به شکل و ابعاد زمین و محدودیت‌های پروژه باید بهترین موقعیت قرارگیری زینه و لیفت را مشخص کرد، اما معمولا بهترین موقعیت سرویس زینه و لیفت در پلان آپارتمان های مسکونی، در وسط پلان است.

•  تقسیم‌بندی فضاهای عمومی و خصوصی در پلان

طراحی ویلا ساده

بعد از اینکه شما نمای کلی ساختمان را طراحی کردید، سپس به تقسیم بندی فضاهای خصوصی، عمومی و نیمه خصوصی بپردازید. در اصلاح در مهندسی معماری به این کار لکه گذاری نقشه میگویند. در این قسمت شما باید قسمت هایی همچون اتاق خواب، سرویس بهداشتی و حمام را مشخص نمایید.

به اینکار اصطلاحا لکه گذاری پلان هم می‌گویند. البته لکه گذاری پلان شامل جانمایی زینه و لیفت هم می‌شود، اما به دلیل اهمیت محل قرارگیری سرویس زینه در پلان و تأثیر آن در روند طراحی، آن را در اولین مرحله کار قرار دادیم.
برخلاف تصور خیلی از هنرجویان طراحی، لکه گذاری پلان ساختمان مسکونی اصلا کار سختی نیست. هر چند اینکار در ساختمان‌های با مساحت زیاد و یا در طراحی های خاص شاید کمی سخت به‌نظر برسد و زمان بیشتری ببرد، اما در طراحی آپارتمان‌های مسکونی به‌هیچ‌عنوان کار دشواری نیست.

با توجه به موقعیت قرارگیری زینه و لیفت که گفتیم بهترین موقعیت آن در اینگونه ساختمان‌ها، در وسط پلان است، یک سمت پلان را به قسمت خصوصی (اتاق خواب‌ها و حمام) و سمت دیگر پلان را به قسمت عمومی و نیمه خصوصی (پذیرایی، نشیمن و آشپزخانه) اختصاص می‌دهیم.در این مرحله شاید نیاز باشد کمی موقعیت سرویس زینه را جابه‌جا کنیم.

• جانمایی آشپزخانه و ورودی ساختمان

تصمیم‌گیری در مورد بهترین موقعیت آشپزخانه در پلان یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که تا حد زیادی می‌تواند روی کیفیت طراحی تأثیر مستقیم بگذارد. در کتاب ۷ نکته در طراحی ساختمان‌های مسکونی در مورد بهترین موقعیت قرارگیری آشپزخانه در پلان بسیار خوب توضیح داده شده، اما اگر بخواهم خیلی خلاصه بگویم بهتر است آشپزخانه را در موقعیتی طراحی کنید که دارای نور و تهویه مستقیم باشد و ترجیحا امکان طراحی و دسترسی مستقیم به تراس ویا بالکن از آشپزخانه ممکن باشد.
به یکی از مسائلی که در هنگام طراحی و ترسیم نقشه ساختمان باید به آن توجه کرد قرار دادن آشپزخانه در یک قسمت خوب ساختمان میباشد. یعنی آشپزخانه باید بگونه طراحی شود که درب ورودی آن نزدیک به درب ورودی ساختمان باشد و  نشیمن و قسمت پذیرایی با آشپزخانه با همدیگر ارتباط داشته باشند. همچنین بایستی آشپزخانه را طوری ترسیم کنید که محل آشپزی مخصوصا اجاق گاز و سینک از سایر قسمت های خانه مخصوصا پذیرایی قابل دیدن نباشد.

منبع :  آموزش ساخت و ساز