شاخصهای کمکی توضیح دهید؟
اهداف حقوق شهروندی
۲-۱-اهداف حقوق شهروندی :
در کنار اینکه تأمین سعادت شهروندان و مدیران شهری از طریق ایجاد محیط شهری مناسب، برخوردار، هدفمند و یکپارچه برپاشده بر اساس قوانین ، هدف کلان حقوق شهروندی می باشد، به صورت جزئی تر موارد ذیل به عنوان اهداف مد نظر گرفته می شود :
- بسط و گسترش توانائیهای شهروندان
- تقویت حس تعلق اجتماعی
- تقویت حس اعتماد به نظام مدیریت شهری
- ایجاد عدالت در برخورداری از فرصتها و امکانات
- ساماندهی و یکپارچه سازی امور شهروندان
- شناسایی و سنجش شاخصهای مرتبط با شهروندی
- بهبود و ارتقای شاخصهای مثبت شهروندی
- توسعه و تعمیم دانشها، نگرشها و مهارتهای مثبت و سازنده شهروندان
- تقویت ساختار شهروندی از طریق استقرار نظام حقوق ، تکالیف بین شهروندان و مدیران شهری
- مشارکت جویی و افزایش میزان اثرگذاری شهروندان در بهبود امور شهر
- تقویت بینش زندگی جمعی و احترام به نیازهای جمعی در مقابل فردگرایی
- بسترسازی تعاملات هدفمند اجتماعی به منظور تثبیت حاکمیت
۲-۲-شاخصها
شاخصها یا ملاکها مهمترین ابزار سنجش وضعیت یک جامعه آماری است این شاخصها در علوم زیستی، ریاضی و فیزیک تنها شاخصهای کمی هستند در حالیکه در حوزه علوم انسانی و اجتماعی نیازمند تعریف نوع دیگری از شاخصها به عنوان شاخصهای توصیفی برای سنجش پارامترهای غیرعددی می‌باشیم که در مبحث شهروندی مورد تحقیق، سنجش و پیمایش قرار گیرد. استخراج شاخصها نیازمند تحقیق میدانی و نیازسنجی در همه سطوح شهروندان است، لذا عنوان کردن تمامی آنها دراین نوشته مقدور نمی‌باشد. تنها برخی از این شاخصها به عنوان نمونه ارائه شده است:
۲-۲-۱- شاخصهای کمی
ـ توزیع خدمات شهری (رفاهی، ورزشی، عمرانی و ….)
ـ آلودگی صوتی و آلودگی هوا
ـ متوسط سرعت ترافیک
ـ میزان بهره مندی داوطلبانه شهروندان از مراکز خدمات شهری
ـ میزان شکایات از مدیران شهری
ـ میزان حضور شهروندان در موقعیتهای اجتماعی ویژه
ـ میزان مرگ و میر ناشی از تصادفات
ـ نرخ زاد و ولد و پیری جمعیت
۲-۲-۲-شاخصهای توصیفی
ـ میزان اعتماد عمومی به متولیان امور شهری
ـ میزان آشنایی شهروندان به حقوق خود
ـ میزان رعایت قوانین شهری از سوی شهروندان
ـ میزان احساس تعلق شهروندان به شهر و محله خود
ـ میزان حساسیت جامعه شهروندان نسبت به فرهنگهای مخرب و دفاع از اصلاح فرهنگ
ـ میزان تعامل و مشارکت هدفمند در عرصه خدمات شهری
ـ میزان حضور فرهیختگان اجتماعی در عرصه تولید اندیشه
ـ میزان جمع گرایی و ترجیح سود جمع بر گروه توسط صنوف و گروهها
۲-۳-ویژگیهای شهروند مطلوب
براساس موازین حقوق شهروندی ویژگی های یک شهروند مطلوب را در ۳ حوزه دانش،نگرش و مهارت می توان بررسی نمود :
۲-۳-۱- در حیطه دانش
ـ آگاهی از ساختار حکومت در سطح محلی و ملی
ـ آگاهی از دیدگاه‌های احزاب و گروه‌های سیاسی
ـ آگاهی از مقررات و قوانین اجتماعی و مدنی
ـ آگاهی از حوادث و رویدادهای جامعه
ـ آگاهی از چگونگی کسب اطلاعات
ـ آگاهی از توانائیهای خود و جامعه
ـ آگاهی از نیازهای خود و جامعه
ـ آگاهی از تکالیف خود نسبت به خود
ـ آگاهی از تکالیف خود نسبت به خدا
ـ آگاهی از تکالیف خود نسبت به مردم
ـ آگاهی از تکالیف خود نسبت به محیط
۲-۳-۲-در حیطه نگرش
ـ پذیرش تنوع سلیقه‌ها و احترام به آنها
ـ تمایل به انجام اعمال درست
ـ تمایل به یادگیری
ـ تمایل به رعایت حقوق دیگران
ـ تمایل به انجام امور به نفع مردم
ـ تمایل به همکاری با دیگران
ـ تمایل به افزایش توانائیهای فردی و اجتماعی
ـ تمایل به پیشرفت خود و جامعه
ـ تمایل و نگرانی نسبت به آسایش و رفاه خود و دیگران
ـ داشتن روحیه بردباری و تحمل
ـ داشتن روحیه قدرشناسی
ـ تمایل به حضور در عرصه‌های مختلف شهروندی
ـ داشتن افق روشن و امیدوار نسبت به فردای جامعه
ـ تمایل به عقل گرایی در عرصه‌های تحلیل و استنباط
ـ جامعه شهری خود را مستحق یک جامعه نمونه دانستن
۲-۳-۳-در حیطه مهارت
ـ داشتن مهارتهای ارتباط مؤثر نظیر تفاهم، تبادل نظر ، همدردی
ـ داشتن مهارت مشارکت با دیگران
ـ داشتن مهارت حل مسئله (۱. توانایی تعیین نیازها ۲. تشخیص مسئله ۳. توصیف مسئله ۴. یافتن راه حل)
ـ مهارت عمل مستقل و بدون اتکا به دیگران
ـ مهارت مسؤلیت پذیری
ـ مهارت التزام عملی به قانون
ـ مهارت دفاع از حقوق خود و دیگران
ـ مهارت تصمیم گیری
ـ مهارت واکنش نسبت به موقعیت‌ها و چالش‌های اجتماعی
ـ مهارت به کار بردن دانش کسب شده
ـ مهارت بهره گیری از فرصتها
ـ مهارت کارگروهی
ـ مهارت ایفای نقشهای هم زمان (خود، خانه، جامعه)
۲-۴-اصول بنیادین حقوق شهروندی
۱-کرامت وارزش والای انسان وآزادی توام با مسئولیت اودر برابر خدا حفظ شود.
۲-برای رشد فضایل اخلاقی براساس ایمان وتقوا ومبارزه با کلیه مظاهر فساد محیط سالم ومساعد فراهم شود.
۳-آموزش وپرورش وتربیت بدنی برای همه در تمام سطوح رایگان باشدوهمچنین تحصیلات در سطوح آموزش عالی تسهیل گردد.
۴-آزادی های سیاسی- اجتماعی در حدود وچارچوب قانون تامین شود.
۵-عامه مردم در تعیین سرنوشت سیاسی – اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی خویش مشارکت داشته باشند.
۶-تبعیضات ناروا رفع و امکانات عادلانه برای همه در تمام زمینه های مادی و معنوی ایجادگردد.
۷-زمینه های هر نوع فقر و محرومیت ازمیان برداشته شده و به جای آن در زمینه های مسکن – اشتغال – تغذیه سالم –بهداشت و برقراری بیمه و رفاه نسبی اقدامات لازم بعمل آید.
۸-حقوق اساسی و همه جانبه از جمله تامین امنیت قضایی لازم برای عموم مردم و برقراری مساوات و عدالت برای آحاد جامعه
۹-هیچ فرد و یا گروه و صاحب منصبی حق ندارد بنام استفاده آزادی به استقلال سیاسی – فرهنگی – اقتصادی – نظامی و تمامیت ارضی وحاکمیت ملی کمترین خدشه ای وارد نماید .اختلال کنندگان نظم عمومی باید در برابر قانون پاسخگو باشند.
۱۰-هیچ مقام و یا صاحب منصبی حق ندارد به نام حفظ استقلال وتمامیت ارضی کشور آزادی های مشروع را هر چند با وضع قوانین ومقررات سلب نماید.
۱۱-قوانین و مقررات و برنامه ریزی مربوط به آسان کردن تشکیل خانواده و پاسداری از قداست آن ،پیش بینی شده و روابط خانوادگی بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی استوار شود.
۱۲- حفظ حقوق اقلیتهای دینی از جمله انجام آزاد مراسم دینی و اقدام در زمینه احوال شخصیه و تعلیمات دینی طبق آیین خود و همچنین حفظ و احترام به دعاوی آنها در دادگاهها
۱۳-مردم ایران از هر قوم و قبیله از حقوق مساوی در برابر قانون برخوردار بوده و رنگ و نژاد و زبان و مانند این ها مسبب امتیاز نبوده و از همه حقوق انسانی- سیاسی- اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلامی برخوردارند.
۱۴- حیثیت- جان- مال- حقوق- مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است مگر در مواردی که قانون تجویز می کند
۱۵-تفتیش عقاید ممنوع است و هیچ کس را نمی توان به صرف داشتن عقیده ای مورد تعرض و مواخذه قرارداد.
۱۶-نشریات و مطبوعات در بیان مطالبی که مخل درمبانی اسلامی و کیان ملی و تشویش عمومی نباشد آزادند .
۱۷-احزاب- جمعیتها- انجمن های اسلامی و سیاسی و صنفی و اقلیتهای دینی مشروط بر این که قانون اساسی را مورد پذیرش قرار داده واصول استقلال –آزادی را با حفظ احترام به ارزشهای اسلامی و امنیت ملی نقض نکند می توانند فعالیتهای صنفی خود را آزادانه انجام داده و در چارچوب قانون عضو گیری نمایند.
۱۸-تشکیل اجتماعات و راه پیمائی ها بدون حمل سلاح و به شرط اخذ مجوز و عدم تجاوز از ارزشهای اسلامی آزاد است.
۱۹-هرکس حق دارد شغلی را که بدان تمایل دارد در چارچوب حفظ شعائر اسلامی و مصالح عمومی و عدم تعرض به حقوق دیگران برگزیند .
منبع : آموزش ساخت و ساز
