شمس العماره در تهران کجاست؟

ایده ساخت این معماری در تهران به اولین سفر ناصرالدین شاه پادشاه قاجار به اروپا برمی‌گردد، جایی که بناها و ساختمان‌های مرتفع فرانک تحسین شاه را بسیار برانگیخت. شمس العماره با هنرها و روش های تزئینی مختلف در داخل کشور متمایز می شود که در تزئینات ساختمان با آینه کاری، کشیدن نقاشی، کتیبه و گچ بری نمایان می شود.

این معماری ۲۰۰ ساله که یکی از زیباترین و قدیمی ترین بناهای پایتخت ایران به شمار می رود، محل اقامت شاهان قاجار بوده است. مراحل ساخت این بنا که از سال ۱۲۸۲ هجری قمری آغاز شد، دو سال به طول انجامید. ارتفاع این بنا بدون احتساب کلاه فرانکی آن ۲۵ متر و با آن ۳۰ متر است. شمس العماره از نظر طراحی و ظاهر معماری و همچنین چیدمان داخلی و استفاده از هنرهای مختلف از جمله تزیین با کاشی و آینه کاری، ترسیم نگاره و کتیبه و گچ بری ساختمانی منحصر به فرد در ایران محسوب می شود. پنجره ها، دیوارها و سقف ها. می توان گفت شمس العماره الگوی کامل معماری و دکوراسیون داخلی عصر قاجار در ایران است.

نمای بیرونی ساختمان با کاشی های منحصر به فرد تزئین شده است و هر دیوار رنگ و نقش خاص خود را دارد. علاوه بر این، رنگ‌های زرد و سیاه پرکاربردترین و نمایان‌ترین رنگ‌ها در تزئینات معماری در کاشی‌ها در آن دوره بوده‌اند. باید گفت که سبک معماری شمس العماره آمیخته ای از معماری سنتی ایران و نمونه غربی آن است.

طراحی ویلا

ساعت شمس العماره یکی از ساعت های معروف ایرانی است که ملکه معروف ویکتوریا بریتانیا در سال ۱۸۷۹ میلادی به ناصرالدین شاه هدیه داد و صدای بلند آن مردم کاخ گلستان را برآشفت و روی آن قرار دادند. مرتفع ترین ساختمان تهران و به دلیل شدت کم صدای آن یک بار خاموش شد و از سال ۱۸۸۲ کار نمی کرد.

مسئولان کاخ گلستان از سال ۱۳۹۱ تصمیم گرفتند ساعت را تعمیر کنند تا دوباره صدای آن شنیده شود، آن زمان برای آنها بلند بود و برای مدت کوتاهی دوباره ساعت شنیده شد، سپس برگشت و خاموش شد. . حالا مسئولان کاخ گلستان تصمیم گرفته اند این ساعت را تعمیر کنند تا صدای آن در شلوغی خیابان نصیرخسرو و میدان ارک به گوش برسد.

گره نوک تیز ایرانی
معماری ایران باستان به طاق های نیم دایره، طاق های نوک تیز و طاق های بیضی شکل شهرت داشت. و در قرن سوم هجری (قرن نهم میلادی) استفاده از گره های نوک تیز رایج شد که از ویژگی های معماری اسلامی شد و استفاده از آن در تمام بناهای ایرانی گسترش یافت و به ایران نسبت داده شد. ارتفاع آن در برخی از نماهای مساجد آن حدود بیست متر بود. طاق‌های مجلل به بناهای ایرانی جذابیت و زیبایی می‌بخشید و در نمای مساجد، طاق‌ها و مقرنس‌ها فضای داخلی طاق را زینت می‌داد. و بالاتر از ورودی های کوچکی که به داخل مسجد منتهی می شود.
در پایان، اشاره به مهم ترین دستاوردهای معماری ایرانی در ساخت مساجد و مدارس که در هر یک از آنها تجسم یافته است، مفید است:
۱. مسجد جامع اصفهان در قرن دوم هجری ساخته شده است و شامل یک بخش می شود. مساحت ۲۰ هزار متر مربع
۲. مسجد امام سلطانی در شهر اصفهان نیز در سال ۱۰۲۱ هجری قمری یعنی در زمان شاه عباس صفوی ساخته شده است. یکی از هنرهای کمیاب قرن یازدهم هجری قمری به شمار می رود.مسجد دارای دو مناره است که طول هر کدام ۴۸ متر است.ساخت این دو مناره در سال ۱۰۳۷ هجری قمری به پایان رسیده است.مسجد
السید یکی از بناهای تاریخی معروف اصفهان قدمت ساخت آن به قرن سوم هجری قمری می رسد.

۴. مسجد شاه جامه قدیم.ساخت آن به دوران صفویه در سال ۲۸۱ هجری قمری برمی گردد.این مسجد از قدیمی ترین مساجد شهر شیراز به شمار می رود.
۵. مسجد وکیل شیراز: یکی از بناهای مهم تاریخی است که در قرن دوازدهم هجری قمری ساخته شده است، این مسجد در عهد کریم خان زند ساخته شده است و دارای حیاط بزرگ و ۴۸ ستون سنگی مزین به آیات قرآن است. و دارای ۱۴ پله سنگی است.
۶. مسجد جدید: این مسجد نیز در شیراز قرار دارد و توسط اتابک سعد بن زنایی در قرن ششم هجری ساخته شده است.
۷. مدرسه خان شیراز: ساخت این مدرسه علمی به دوران صفویه در سال ۱۰۲۴ هجری قمری برمی گردد.
۸. مسجد شیخ صفی الدین این مسجد در اردبیل قرار دارد و شامل گروه بزرگی از بناهای مهم تاریخی است. از جمله لکه (علی قابو)، قبرستان شیخ صفی، قبرستان شاه اسماعیل، مسجد جین ماهرا و قدیمی ترین مکان این گروه به نیمه اول قرن نهم هجری قمری برمی گردد و بنای این بنا. گروه تاریخی در دوره صفویه تکمیل شد.
۹. مسجد آگار کاشان: این مدرسه علمی در شهر کاشان قرار دارد و یکی از معروف ترین و قدیمی ترین مدارس قرن سیزدهم هجری (عصر قاجار) به شمار می رود، این مسجد شامل یک گنبد بزرگ و دو مناره است.
در نهایت، مساجد و مدارس فوق را تمام میراث تاریخی اسلامی در ایران به حساب نمی آوردند، اما اگر بخواهیم فقط به چند مورد از آنها اشاره کنیم، بسیار بسیار زیاد است.

منبع :  ساخت و ساز